رضا امیرخانی بی‌شک یکی از نویسندگان جوان و مطرح ادبیات داستانی معاصر ایران است. او توانسته با سبک روایی خاص و رسم‌الخط ویژه خود، و نیز با آفرینش شخصیت‌های ایده‌آل‌گرا و نیک‌سرشتی که دغدغه‌های شرافتمندانه و اخلاقی دارند، خود را به عنوان نویسنده‌ای جدی و متعهد مطرح کند.
رضا امیرخانی زاده 27 اردیبهشت ماه 1352 در شهر تهران، دوران کودکی‌اش را در محله بیست و پنج شهریور(هفت تیر فعلی) گذراند و در یکی از مطرح‌ترین دبیرستان‌های تهران، دبیرستان سمپاد علامه حلی درس خواند.
امیرخانی در سال 1370 وارد دانشگاه صنعتی شریف شد و در رشته مهندسی مکانیک ادامه تحصیل داد. در 19 سالگی موفق به اخذ گواهینامه خلبانی شد و جوانترین خلبان ایران نام گرفت..
او همزمان به شعر و ادبیات علاقه فراوان نشان می‌داد و از همان دوره دبیرستان نوشتن را آغاز کرد. امیرخانی که آشکارا خود را نویسنده‌ای متعهد به انقلاب اسلامی می‌داند از همان ابتدا سویه‌ای مذهبی-سیاسی در نوشته‌هایش داشت.
او اولین رمان خود یعنی ارمیا را در سال 1374 منتشر کرد و این کتاب به عنوان رمان برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس انتخاب شد.
امیرخانی به تدریج و با انتشار رمان‌های منِ او، رهش و بیوَتَن با به کارگیری نوآوری‌های روایی و استفاده از نثر خاص و رسم‌الخط ویژه خود توانست هویت مستقلی در ادبیات داستانی معاصر پیدا کرده و نظر منتقدان را به آثار خود جلب کند. رمان‌های او در زمره پرخواننده‌ترین رمان‌های ادبیات روز ایران قرار دارند و به گفته سایت شخصی او تا کنون بیش از ششصدهزار نسخه از کتاب‌هایش به فروش رسیده است.
علاوه بر ادبیات داستانی، امیرخانی در نوشتن سفرنامه نیز دستی دارد. او دو بار به کره شمالی سفر کرده و خاطرات خود از این سفرها را در کتابی با نام نیم‌دانگ پیونگ یانگ منتشر کرده است. همچنین همراه آیت الله علی خامنه‌ای به سیستان و بلوچستان رفته و خاطرات آن سفر را در قالب کتاب داستان سیستان چاپ کرده است.
هرچند امیرخانی روابط حسنه‌ای با بیت رهبری و اطرافیان علی خامنه‌ای دارد اما در مصاحبه تصویری با مجله اینترنتی دم خروس به انتقاد از نحوه اداره کشور از طریق رهبری مادام العمر پرداخته و لزوم «دوره‌ای شدن» رهبری و تغییر رویکرد در مجلس خبرگان رهبری را مطرح کرده است.
او طرفدار ممیزی محصولات فرهنگی است اما با حمایت دولتی و مصنوعی از نشر و تألیف کتاب مخالف است. با این حال رمان بیوتن او وقتی در سال 1387 با مخالفت وزارت ارشاد مواجه شد، با دخالت شخص وزیر ارشاد وقت، محمدحسین صفار هرندی بدون هیچ اصلاحیه‌ای ظرف یک هفته مجوز انتشار گرفت.
کتاب‌هایی که تا به حال از رضا امیرخانی به چاپ رسیده عبارتند از:
- اِرمیا(داستان، ۱۳۷۴)
- ناصر ارمنی (مجموعه داستانک، ۱۳۷۸)
- منِ او(داستان، ۱۳۷۸)
- اَزبه(داستان، ۱۳۸۰
- داستان سیستان؛ ده روز با رهبر (سفرنامه سیستان و بلوچستان، ۱۳۸۲)
- نشتِ نشا؛ جستاری در پدیده فرار مغزها(مقاله بلند، ۱۳۸۴)
- بیوَتَن(داستان، دنباله ارمیا، ۱۳۸۷)
- سرلوحه‌ها (مجموعه یادداشت‌های پراکنده سال‌های ۸۱-۸۴، ۱۳۸۸)،
- نفحات نفت؛ جستاری در فرهنگ نفتی و مدیریت دولتی(مقاله بلند، ۱۳۸۹)
- جانِستان کابُلِستان (سفرنامه افغانستان، ۱۳۹۰)
- قِیدار(داستان، ۱۳۹۱)
- رَهِ‌ش(داستان، ۱۳۹۶)
- نیم‌دانگ پیونگ‌یانگ (سفرنامه کره شمالی، زمستان ۱۳۹۸)
منِ او
«منِ او» را می‌توان مشهورترین اثر رضا امیرخانی دانست؛ عاشقانه‌ای که در دهه 1310 تا 1320 در شهر تهران، میان پسری از خانواده‌ای اصیل و ثروتمند با دختری که خانواده‌اش خدمتکار این خانواده است، می‌گذرد. من او در دومین جشنواره مهر مورد تقدیر قرار گرفت و به عنوان یکی از سه کتاب برگزیده منتقدان مطبوعات و سه کتاب برگزیده سال ۱۳۷۹ شناخته شد.
امیرخانی برای نوشتن این رمان دو سال از عمرش را وقف مطالعه آثاری درباره تهران قدیم کرد و میزان تسلط او به جغرافیا، فرهنگ و گویش تهران قدیم گواه این تلاش است..
علی فتاح، شخصیت اصلی رمان مانند اکثر شخصیت‌های امیرخانی و مانند خود او فردی مذهبی و پایبند به ارزش‌های اخلاقی است. این مذهبی بودن اما خللی به قصه‌گویی ماهرانه نویسنده وارد نمی‌کند و رنگ و بویی از ریاکاری ندارد. علی فتاح در خلال رمان و سنجیدن میزان پاکی و خلوص عشقش به مهتاب، از راهنمایی‌های درویشی به نام مصطفی بهره می‌جوید که نمادی از حقیقت و دانایی است. .
رمان در نهایت به شیوه عشق‌های اساطیری و با غافلگیری‌ای درست و حساب شده پایان می‌پذیرد.
اِرمیا
ارمیا نخستین داستان بلند امیرخانی، روایتگر زندگی جوانی به نام ارمیا در آخرین سال‌های جنگ ایران و عراق است.
ارمیا که در خانواده‌ای ثروتمند و بی‌دغدغه در شمال تهران متولد و بزرگ شده، بر خلاف خانواده خود دغدغه جنگ و مسائل روز کشور را دارد. او که دانشجوی مهندسی عمران است بدون اطلاع خانواده برای اعزام به جبهه ثبت نام می‌کند و در این مسیر با جوانی جنوب شهری به نام مصطفی آشنا می‌شود.
درخلال جنگ، رفاقت عمیقی بین ارمیا و مصطفی شکل می‌گیرد و آن‌ها تجربیات سخت و دردناک جبهه را با اتکا به دوستی یکدیگر سپری می‌کنند اما در آخرین روزهای جنگ اتفاق ناگواری رخ می‌دهد که همه چیز را به هم می‌ریزد.
ارمیا بعد از بازگشت، دیگر آن آدم سابق نیست و میل دارد از همه فاصله بگیرد تا چالش‌های درونی‌اش را حل و فصل کند. او برای گذراندن این بحران درونی، به جنگل‌های شمال می‌رود تا شاید با گم شدن در دل طبیعت، خود را پیدا کند.
بیوَتَن
بیوتن که ادامه رمان ارمیاست، در سال 1387 چاپ شد. در این رمان امیرخانی به سرنوشت ارمیا بعد از گذر چندین سال می‌پردازد. ارمیا که هنوز سوالات بی‌پاسخی درباره جنگ و زندگی را درون خود حمل می‌کند، به سودای عشق دختری به نام آرمیتا که ایرانی و ساکن آمریکاست، به آمریکا مهاجرات می‌کند.
ارمیا در آن جامعه نیز با مشکلات تازه‌ای مواجه می‌شود که عقاید و باورهایش را به چالش می‌کشد.
بیوتن از جمله رمان‌های تأثیرگذار و موفق در حوزه جنگ است که در جشنواره آثار 20 سال دفاع مقدس برگزیده شد و در اولین دوره ی جشنواره مهر و دومین جشنواره ی دفاع مقدس نیز مورد تقدیر قرار گرفت.
رِهَ‌ش
رمان رهش را منتقدان یک رمانِ معمارانه نامیده‌اند که ضمن روایت قصه چالش‌های یک زوج معمار، دغدغه توسعه شهر تهران و مشکلات آن را مطرح می‌کند. انتخاب عنوان کتاب نیز هوشمندانه توصیف شده چون رهش از طرفی به معنی رهایی است و از سوی دیگر، معکوسِ واژه شهر محسوب می‌شود.
این رمان که در سال 1396 منتشر شد، در سال ۱۳۹۷ جایزهٔ اثر برگزیده بخش رمان و داستان بلند یازدهمین دورهٔ جایزه ادبی جلال آل احمد و نیز بخش ادبیات سی‌وششمین کتاب سال جمهوری اسلامی را از آن خود کرد.
