توضیحات
درباره کتاب بنیانی علمی برای جهان عقلانی
پل دیویس به عنوان یک دانشمند، در کتاب خود با عنوان «بنیانی علمی برای جهان عقلانی» تلاش کرده سه حوزه به ظاهر متخاصم دانش بشری را گرد هم آورد: علم تجربی، فلسفه و دین، و بدین ترتیب امکان اتحاد آنها را نشان دهد و از این طریق پاسخ های چندوجهی به برخی از مهم‌ترین پرسش‌های بشری ارائه دهد.
دیویس در پیشگفتار کتابش به تفصیل دلیل نوشتن کتاب را توضیح می‌دهد. او می‌گوید از کودکی تاکنون همواره با یک سوال اساسی مواجه بوده است: آیا در بررسی سلسله علل بی‌شماری که وجود جهان را ممکن ساخته است به نقطه پایانی خواهیم رسید؟ به عبارت دیگر، آیا می‌توان یک آغاز واقعی برای جهان تصور کرد؟ فیزیک مدرن می‌گوید بله! این آغاز واقعی را باید در اولین اتمی که برای ایجاد دنیای آشنای ما منفجر شد، یافت. الهیات نیز در پاسخ می گوید که بله، جهان آغازی دارد! و این سرآغاز ذات بی‌نیاز خداست.
اما به نظر می رسد که نه پاسخ علم، نه پاسخ کلام و نه حتی پاسخ استدلالی برخی از فلاسفه نمی‌تواند چندان قانع‌کننده باشد؛ زیرا اگر بپذیریم که جهان یک علت اولیه دارد (خواه خدا باشد یا ماده)، ناگزیر با این سوال مواجه می‌شویم که پس علت اولیه این علت اولیه چیست؟ زیرا طبق فرض بدیهی، هر چیزی در جهان باید علتی داشته باشد؛ حال اگر برای این علت اولی هم علتی در نظر بگیریم درگیر یک سلسله علل بی‌نهایت و… می‌شویم.
در کتاب بنیانی علمی برای جهان عقلانی، پاسخ دقیقی به معضل فوق داده نشده است؛ چه، چنین سوالاتی همیشه تا حدودی مبهم هستند و پاسخ آنها همیشه با درجه‌ای از عدم قطعیت همراه خواهد بود. پل دیویس اما کوشیده است که از این منظر بحث آغاز جهان و علت اول را آغاز کند و اگر نه خود پرسش، لااقل به سؤالات مشابه یا سؤالاتی درباره آن پاسخ دهد.
ایده اصلی دیویس این است: جهانی که ما می‌شناسیم آنقدر پر از شگفتی و عجیب است که نمی‌توان آن را بر اساس تصادفی کور خلق و سازماندهی کرد. در نظام جهانی نشانه‌ای از عقلانیت عمیق وجود دارد. اما سوال اینجاست که این عقلانیت چیست و منشا آن چیست. سوال اساسی در واقع این است: آیا برای توضیح جهان هستی باید از خدا پیروی کرد؟ یا اینکه علم روزی می‌تواند راز هستی را به تنهایی برای ما آشکار کند؟ در تلاش برای پاسخ به این سوال، پل دیویس شما را به سفری شگفت‌انگیز در دنیای علم و خرد دعوت می‌کند.
درباره نویسنده
پل دیویس فیزیکدان انگلیسی (متولد سال 1946 میلادی) و استاد دانشگاه آریزونا است. حوزه تخصصی او نجوم و اخترزیست‌شناسی است. از جمله آثار منتشر شده توسط پل دیویس، علاوه بر کتاب بنیانی علمی برای جهان عقلانی، کتابی با عنوان “شبح در ماشین” و همچنین اثری به نام “چرا طبیعت قانون دارد؟” را می‌توان نام برد.
